Zgjedhja e llojit të duhur të entitetit të biznesit është një nga vendimet themelore që do të merrni si sipërmarrës. Lloji i biznesit që zgjidhni jo vetëm që ndikon në operacionet tuaja të përditshme, por gjithashtu ndikon në strukturën tuaj tatimore, detyrimin dhe madje edhe potencialin tuaj të rritjes në të ardhmen. Në Kosovë, ekzistojnë lloje të ndryshme të strukturave të biznesit për të zgjedhur, secila me implikimet e veta ligjore dhe financiare. Ky udhëzues thjeshton llojet e bizneseve që mund të regjistroheni në Agjencinë Kosovare për Regjistrimin e Bizneseve, duke e bërë më të lehtë për NMVM-të të marrin vendime të informuara.
Biznes individual (B.I.)
Një biznes individual është një sipërmarrje e vetme ku pronari mban përgjegjësi të pakufizuar për të gjitha borxhet.
Shembull: Nëse jeni një profesionist i pavarur ose një tregtar i vetëm, kjo mund të jetë forma më e thjeshtë për të filluar. Por mbani mend, asetet tuaja personale dhe ato të biznesit nuk janë të ndara.
Akronimi: “B.I.”
Ortakëria e Përgjithshme (O.P.)
Në një ortakëri të përgjithshme, të gjithë partnerët ndajnë përgjegjësi të pakufizuar për borxhet e biznesit.
Shembull: Nëse ju dhe një mik filloni një shërbim këshillimi së bashku dhe ndani përgjegjësitë në mënyrë të barabartë, një partneritet i përgjithshëm mund të jetë i përshtatshëm.
Akronimi: “O.P.”
Partneriteti (O.K.)
Kjo është një formë më komplekse e partneritetit që përfshin partnerë “të pakufizuar” dhe “të kufizuar”.
Shembull: Imagjinoni një sipërmarrje ku disa partnerë kontribuojnë me kapital, por nuk marrin pjesë në veprimtarinë e përditshme; ata do të ishin ortakët e kufizuar. Ata të përfshirë në mënyrë aktive do të ishin partnerët e pakufizuar.
Akronimi: “O.K.”
Shoqëritë me përgjegjësi të kufizuara (SH.P.K.)
Kompanitë me Përgjegjësi të Kufizuar (LLC) mbrojnë pronarët nga përgjegjësia personale, duke kufizuar humbjet e tyre në investimin e tyre në biznes.
Shembull: Nëse po planifikoni një sipërmarrje që mund të kërkojë marrjen e borxhit ose rreziqeve të tjera financiare, një LLC ofron një rrjet sigurie për asetet tuaja personale.
Shoqëritë Aksionare (SH.A.)
Në shoqëritë aksionare, kapitali i biznesit ndahet në aksione dhe aksionarët janë përgjegjës vetëm deri në masën e kontributeve të tyre.
Shembull: I përshtatshëm për operacione në shkallë të gjerë që mund të bëhen publike në të ardhmen.
Akronimi: “SH.A.” Kapitali Minimal i Kartës: Së paku 10,000 Euro
Kompani e huaj (Dega në Kosovë)
Një kompani e huaj operon si degë në Kosovë dhe i nënshtrohet ligjeve dhe rregulloreve vendore.
Shembull: Nëse tashmë keni një subjekt biznesi jashtë Kosovës dhe dëshironi të zgjeroni operacionet në vend.
Etiketa: “DEGA NË KOSOVË” ose “DEGA KOSOVË”
Ndërmarrjet Shoqërore
Këto janë ndërmarrje ku shumica e kapitalit dhe aseteve janë në pronësi shoqërore dhe i nënshtrohen procedurave të privatizimit.
Shembull: Nëse ndërmarrja juaj është pjesë e një nisme të drejtuar nga komuniteti.
Rregullohet nga: Agjencia Kosovare e Privatizimit
Ndërmarrjet Publike
Ndërmarrjet publike janë në pronësi të shtetit dhe themelohen për të kryer veprimtari me interes të përgjithshëm.
Shembull: Kompanitë e shërbimeve publike shpesh bien nën këtë kategori.
Akronimi: Zakonisht një shoqëri aksionare
Kooperativat Bujqësore
Këto janë organizata të formuara nga fermerë që kontribuojnë me pronë private në një kapital të përbashkët.
Shembull: Nëse ju dhe fermerë të tjerë grumbulloni burime për të tregtuar ose shpërndarë produkte bujqësore.
Kapitali minimal: Së paku 10 Euro për aksion
Të kuptuarit e nuancave të secilit lloj biznesi është thelbësor për suksesin afatgjatë. Zgjedhja juaj do të ketë pasoja ligjore dhe financiare, duke ndikuar në gjithçka, nga deklaratat tuaja tatimore deri te detyrimet tuaja personale në biznes. Si gjithmonë, ndërsa ky udhëzues ofron një pasqyrë të përgjithshme, konsultohuni me këshilltarët ligjorë dhe financiarë për këshilla të përshtatura për situatën tuaj specifike.
